Kỳ vọng là những gì chúng ta nghĩ sẽ xảy ra, trong khi thực tế là những gì thực sự xảy ra. Mặc dù ta hy vọng hai điều này sẽ khớp nhau, nhưng chúng thường không như vậy. Sự chênh lệch giữa kỳ vọng và thực tế này thường có thể dẫn đến cảm giác không hài lòng và không vui.
Bài viết này tìm hiểu làm cách nào mà kỳ vọng dẫn đến cảm giác thất vọng khi thực tế không tốt bằng. Bài viết cũng bao gồm một số chiến lược bạn có thể sử dụng để quản lý kỳ vọng của mình.
Kỳ vọng là gì?
Kỳ vọng đề cập đến niềm tin của bạn về kết quả của các sự kiện. Mặc dù những kỳ vọng này có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định điều gì sẽ xảy ra và có thể góp phần điều chỉnh hành vi hướng đến mục tiêu, nhưng chúng cũng có thể dẫn đến sự thất vọng khi thực tế không khớp với những gì bạn đã hy vọng sẽ xảy ra.
Một số dấu hiệu phổ biến cho thấy bạn đang giữ kỳ vọng là:
- Dự đoán một kết quả nhất định
- Có một góc nhìn trong đầu về cách mọi thứ sẽ diễn ra
- Có một ý tưởng nhất định về những gì bạn muốn hoặc cần từ một tình huống
Trong một số trường hợp, người ta có thể cố chấp với những kỳ vọng của họ đến mức họ không thể nhìn thấy thực tế của một tình huống. Điều này có thể ngăn cản họ hành động hoặc đưa ra quyết định có lợi nhất cho họ .
Cái bẫy kỳ vọng – thực tế
Tiểu thuyết “Những kỳ vọng lớn” của Charles Dickens đã đặt ra vấn đề với những kỳ vọng. Nhân vật chính, Pip, được thừa kế tài sản từ một nhà hảo tâm bí mật. Anh coi số tài sản này là bước đệm để kết hôn với cô gái trong mộng của mình.
Cuối cùng, khi anh ta biết rằng tài sản không nhất thiết phải là một phần của kế hoạch lớn hơn đó, anh ta nhận ra rằng mình đã coi thường rất nhiều mối quan hệ và món quà quan trọng trong đời. Chính những kỳ vọng đã cướp đi sự trân trọng thực tế của anh ta.
Kỳ vọng có thể làm giảm lòng biết ơn
Khi kỳ vọng của bạn cách xa thực tế, điều đó thường đồng nghĩa rằng bạn không đánh giá cao những gì mình đang có. Thay vào đó, bạn mong đợi nhiều hơn hoặc so sánh những gì bạn đang có với những gì bạn có thể có.
Ví dụ, một nghiên cứu cho thấy những người tham gia được nhắc nhở về sự giàu có trong tiềm thức dành ít thời gian hơn để thưởng thức một thanh sô cô la và thể hiện ít niềm thích thú với trải nghiệm hơn những đối tượng khác không được nhắc nhở về sự giàu có.
Kỳ vọng có thể không thực tế
Cuối cùng, kỳ vọng có thể đánh gục bạn khi bạn mong đợi nhiều hơn những gì có trong thực tế. Bạn có thể mong đợi đối tác của mình sống theo những gì bạn thấy trong các bộ phim lãng mạn, công việc của bạn trở thành một phiên bản lý tưởng mà bạn mơ ước khi còn nhỏ hoặc thậm chí cuộc sống của bạn tương đồng với những gì bạn thấy trên Instagram.
Kỳ vọng có thể tạo ra căng thẳng đáng kể khi chúng không phù hợp với thực tế. Ngoài ra, hãy cân nhắc xem mạng xã hội và truyền thông có thể góp phần rất lớn vào điều này như thế nào. Bạn so sánh những khoảnh khắc tồi tệ nhất của chính mình (những khoảnh khắc không được share lên mạng) với những khoảnh khắc tuyệt vời nhất của người khác, vốn đã đi qua bộ lọc để trông có vẻ hoàn hảo.
Đôi khi bạn thậm chí còn không nhận ra sự so sánh khập khiễng này. Đây có thể là một phần lý do tại sao những người dành nhiều thời gian hơn cho mạng xã hội có xu hướng ít hạnh phúc hơn.
Những kỳ vọng của bạn về cuộc sống có thể không thực tế và bị sai lệch dựa trên những gì bạn nghĩ người khác có. Hãy nhớ rằng quan điểm của bạn về người khác là hạn chế và thiên vị.
Làm thế nào để quản lý kỳ vọng
Học cách quản lý kỳ vọng của bạn có thể hữu ích khi bạn muốn tránh khỏi cái bẫy kỳ vọng – thực tế. Mấu chốt ở đây là cần xem xét sự phù hợp giữa kỳ vọng và thực tế của bạn, đồng thời ảnh hưởng của nó đến tâm trạng của bạn như thế nào.
Nhận thức được những kỳ vọng của bạn
Hãy bắt đầu bằng cách đánh giá kỳ vọng của bạn trong một tình huống. Nếu bạn muốn thoát khỏi cái bẫy kỳ vọng – thực tế, chìa khóa nằm ở nhận thức của bạn. Nhận thức được những gì bạn đang mong đợi là một khởi đầu tuyệt vời. Nhận thức được những gì bạn “nên” mong đợi cũng là một ý tưởng khôn ngoan.
- Khi bạn bước vào một tình huống mới, hãy tự hỏi bản thân xem bạn mong đợi điều gì sẽ xảy ra.
- Hãy tự hỏi bản thân xem mình có nên kỳ vọng như vậy không. Những kỳ vọng này đến từ đâu và chúng có thực tế không?
- Khi cảm thấy thất vọng, hãy thử nghĩ xem liệu có thực tế không khi trông mong về những gì bạn kỳ vọng. (Nếu có, hãy lập kế hoạch để đạt được những gì bạn muốn vào lần sau. Nếu không, hãy nghĩ về cách bạn có thể quản lý kỳ vọng của mình.)
Thực hành lòng biết ơn
Khi bạn thấy những gì đang xảy ra không như những gì bạn mong đợi, hãy tích cực tìm kiếm những mặt tích cực trong những gì bạn có. Bạn sẽ nhận ra một khi vượt qua được sự thất vọng, bạn đã có được thứ mà ban đầu bạn không nhận ra mình muốn. Điều này giúp bạn biết trân trọng hơn những gì mình đang có.
Đừng so sánh
Khi bạn xem bài đăng của người khác trên mạng xã hội và quyết định rằng bạn muốn có những gì bạn thấy, hãy nhắc nhở bản thân rằng điều này có thể không thực tế. Thật tuyệt khi biết bạn muốn hướng đến điều gì, nhưng đừng quên rằng những gì bạn thấy không nhất thiết là những gì thực sự diễn ra trong cuộc sống của người khác.
Cân nhắc điều gì thực sự khiến bạn hạnh phúc
Có thể bạn đang đánh giá quá cao mức độ hạnh phúc của mình khi có được những gì bạn nghĩ mình muốn. Chẳng hạn, nếu bạn làm một công việc mà bạn ghét để tiết kiệm đủ tiền mua một chiếc ô tô đắt tiền hoặc một bộ quần áo đẹp, bạn có thể thấy rằng hạnh phúc của mình không được lâu dài cho lắm.
Thực hành chấp nhận cảm xúc
Đừng trừng phạt bản thân vì cảm thấy thất vọng. Thay vì cố gắng phủ nhận hoặc kìm nén những cảm xúc tiêu cực như thất vọng hoặc ghen tị, hãy thử chấp nhận những cảm xúc này như chúng vốn có.
Tuy nhiên, hãy thử so sánh bản thân với những người có ít hơn chứ không phải nhiều hơn. Hoặc tốt hơn, cố gắng không so sánh bản thân với bất cứ ai. Người duy nhất bạn nên cạnh tranh cùng chính là bạn.
Kết
Cuối cùng, phấn đấu để đạt được nhiều hơn có thể khiến bạn làm việc chăm chỉ và nỗ lực hết mình. Đồng thời, nó cũng có thể cướp đi niềm vui của bạn, đặc biệt là khi bạn mong đợi mọi thứ đến dễ dàng hơn chúng vốn cần hoặc theo một cách khác. Nhận thức rõ hơn về những kỳ vọng của bạn và cách chúng thay đổi cảm xúc của bạn đối với thực tế của chính bạn có thể giúp bạn thoát khỏi sự thất vọng và căng thẳng đến từ những kỳ vọng không thực tế.
Nguồn tham khảo: Elizabeth Scott, PhD (18/04/2022) – The Expectations vs. Reality Trap Are you being robbed of your happiness? – truy cập ngày 24/08 tại Verywell Mind.
————–
(***) Bản quyền bản dịch thuộc về Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả (nếu có) và nguồn là “Nguồn: Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
——
Hãy liên hệ với chúng tôi bất cứ khi nào bạn cần được hỗ trợ:
☎️ 0828.77.22.33 (Dịch vụ Tham vấn Trị liệu, Đánh giá Tâm Lý) / 0877.16.33.66 (Dịch vụ Hướng nghiệp, Tâm Lý cho Doanh nghiệp & Học đường)
📧 tamlymindcare@gmail.com
📲 https://mindcare.vn/
Đọc thêm:
>>> Ngừng cố gắng kiểm soát mọi thứ và tập trung vào những gì bạn có thể thay đổi
>>> Khi suy nghĩ của bạn cũng như những đám mây trôi qua bầu trời
>>> Mách bạn 16 cách giải tỏa stress đã được khoa học chứng minh