Lòng tự trọng thấp là khi bạn có ý thức kém về giá trị bản thân. Nói một cách đơn giản, đó là khi bạn không đánh giá cao bản thân mình. Lòng tự trọng thấp bao gồm nhiều khía cạnh, như ý thức về bản sắc, sự tự tin, cảm giác có năng lực và cảm giác thuộc về.
Lòng tự trọng không chỉ đơn thuần là việc thích bản thân – nó còn là niềm tin rằng bạn xứng đáng được yêu thương và đánh giá cao những suy nghĩ, cảm xúc, ý kiến, sở thích và mục tiêu của chính mình. Nó cũng ảnh hưởng đến cách bạn cho phép người khác đối xử với mình.
Lòng tự trọng không chỉ ảnh hưởng đến cách bạn tự cảm nhận và đối xử với bản thân, mà còn tác động đến động lực trong việc theo đuổi mục tiêu trong cuộc sống và xây dựng mối quan hệ lành mạnh. Điều này có tác động to lớn trong nhiều khía cạnh cuộc sống, giải thích tại sao lòng tự trọng thấp có thể trở thành vấn đề nghiêm trọng.
Lòng tự trọng thấp đồng nghĩa với việc bạn thường có suy nghĩ tiêu cực về bản thân, tự đánh giá mình kém và thiếu tự tin vào khả năng của mình.
Các dấu hiệu của lòng tự trọng thấp
Mặc dù không phải là bệnh tâm thần, lòng tự trọng thấp có thể ảnh hưởng đến suy nghĩ, cảm xúc và hành vi của một người. Thỉnh thoảng những dấu hiệu của nó có thể rất rõ ràng, hoặc đôi khi, chúng tế vi hơn.
Ví dụ, một số người có lòng tự trọng thấp thường tự ti và thể hiện điều này qua việc nói về bản thân mình một cách tiêu cực. Trong khi đó, những người khác có thể cố gắng lấy lòng người khác để chắc chắn rằng họ được yêu thương. Cả hai tình huống đều có thể gây hại cho sức khỏe tinh thần và thể chất.
Các dấu hiệu hay triệu chứng thông thường của lòng tự trọng thấp bao gồm:
1. Thiếu tự tin
Người có lòng tự trọng thấp thường thiếu sự tự tin và ngược lại. Sự tự tin vào bản thân và khả năng của mình giúp bạn biết rằng bạn có thể tự mình giải quyết các tình huống khác nhau. Lòng tin này đảm bảo rằng bạn tự tin và thoải mái trong việc đối mặt với nhiều khía cạnh cuộc sống và đóng một vai trò quan trọng trong cảm nhận hạnh phúc và khỏe mạnh tổng thể.
2. Thiếu kiểm soát
Những người có lòng tự trọng thấp thường cảm thấy họ không kiểm soát được cuộc sống hoặc tình huống của họ. Họ có thể nghĩ rằng họ không có khả năng tạo ra thay đổi trong bản thân hoặc trong thế giới xung quanh. Điều này dẫn đến cảm giác mất kiểm soát và vô dụng trong việc giải quyết vấn đề cá nhân. Tìm cách nâng cao lòng tự trọng có thể giúp bạn cảm thấy tự tin hơn trong việc kiểm soát cuộc sống của mình.
3. So sánh xã hội tiêu cực
So sánh xã hội có thể góp phần làm giảm lòng tự trọng. Người có lòng tự trọng thấp thường so sánh bản thân mình với những người mà họ cho rằng tốt hơn mình. So sánh có thể cung cấp thông tin và động viên, nhưng khi nó trở nên tiêu cực, nó có thể làm tổn thương lòng tự trọng. Phương tiện truyền thông xã hội cũng có thể góp phần vào những so sánh tiêu cực này. Nếu bạn thường so sánh mình với người khác trên mạng xã hội, lòng tự trọng của bạn có thể bị ảnh hưởng.
4. Khó yêu cầu những gì mình cần
Khi một người có lòng tự trọng thấp, họ có thể gặp khó khăn trong việc yêu cầu những gì họ cần. Khó khăn trong việc yêu cầu những gì bạn cần có thể là do bạn cảm thấy xấu hổ, hoặc cảm thấy việc cần được giúp đỡ và hỗ trợ là dấu hiệu cho thấy bạn không đủ năng lực.
Vì lòng tự trọng thấp nên người ta cũng có thể cảm thấy họ không xứng đáng được giúp đỡ. Họ không ưu tiên những ham muốn của bản thân để đấu tranh để khẳng định bản thân khi cần.
5. Lo lắng và nghi ngờ bản thân
Ngay cả sau khi đã đưa ra quyết định, những người với lòng tự trọng thấp thường luôn lo lắng và nghi ngờ liệu họ đã lựa chọn đúng hay không. Họ thường hoài nghi về ý kiến của chính mình và có thể dễ dàng lạc hướng theo ý kiến của người khác thay vì duy trì vững chắc lựa chọn của mình.
Những suy tư này tạo ra sự lo lắng và nghi ngờ bản thân không nguôi, khiến cho những người này khó khăn trong việc đưa ra các quyết định quan trọng về cuộc sống của họ.
6. Khó khăn trong việc chấp nhận phản hồi tích cực
Một nghiên cứu được công bố vào năm 2017 trên Tạp chí Tâm lý học Xã hội thực nghiệm đã chỉ ra mối liên quan trực tiếp giữa lòng tự trọng thấp và khả năng không thể chấp nhận hoặc tận dụng những lời khen từ người khác. Phản hồi tích cực thường gặp phải sự nghi ngờ và thiếu niềm tin từ phía những người có lòng tự trọng thấp.
Những lời khen không phù hợp với cách họ tự thấy về bản thân, và vì thế, những người có lòng tự trọng thấp có thể cảm thấy như người khen đang nhầm lẫn hoặc thậm chí là tàn ác. Vì họ không có cái nhìn tích cực về bản thân, họ khó lòng chấp nhận những lời khen từ người khác.
7. Tự độc thoại tiêu cực
Lòng tự trọng thấp khiến cho mọi người tập trung vào những điểm yếu hơn là điểm mạnh của bản thân. Thay vì xây dựng lòng tự trọng bằng cách nói chuyện tích cực với chính bản thân, họ thường tạo ra không gian cho những suy tư tiêu cực và tự hủy hoại.
Khi mọi việc không suôn sẻ, những người có lòng tự trọng thấp thường tự trách mình. Họ thường tự nhận lỗi ở nhiều khía cạnh khác nhau, bất kể là về ngoại hình, tính cách hay khả năng cá nhân.
8. Sợ hãi sự thất bại
Bởi vì họ thiếu sự tự tin vào khả năng của mình, những người có lòng tự trọng thấp thường nghi ngờ khả năng thành công của họ. Sự sợ hãi thất bại thường khiến họ né tránh thách thức hoặc dễ dàng từ bỏ mà không thực sự cố gắng.
Sự sợ hãi này thường thể hiện trong hành vi như bỏ cuộc khi mọi việc không diễn ra theo ý muốn hoặc cố tình trốn tránh mà không đưa ra nỗ lực thực sự. Những người có lòng tự trọng thấp cũng có thể thiếu trách nhiệm, đổ lỗi cho những yếu tố bên ngoài, hoặc cố gắng đánh giá thấp mức độ quan trọng của nhiệm vụ.
9. Có viễn cảnh tăm tối
Mức độ tự trọng thấp có thể khiến bạn cảm thấy không có nhiều hi vọng rằng tương lai sẽ tốt hơn hiện tại. Những cảm xúc tuyệt vọng này có thể làm cho những người có lòng tự trọng thấp khó khăn trong việc thực hiện những thay đổi tích cực trong cuộc sống của họ.
Việc tự hủy hoại bản thân thường là một cách phổ biến để đối phó với những cảm xúc như vậy. Bằng cách tìm ra các rào cản ngăn cản sự thành công, những người có lòng tự trọng thấp có thể tìm ra nguyên nhân khác để đổ lỗi cho việc không đạt được mục tiêu hoặc trở nên hạnh phúc hơn trong cuộc sống.
10. Thiếu ranh giới
Khả năng thiết lập ranh giới thường được hình thành sớm trong cuộc sống. Trẻ em nhận được sự tôn trọng và cảm thấy có giá trị thường phát triển khả năng xây dựng ranh giới tốt trong các mối quan hệ với người lớn. Ngược lại, những người có lòng tự trọng thấp có thể gặp khó khăn trong việc thiết lập ranh giới với người khác.
Họ có thể cảm thấy tội lỗi hoặc sợ rằng người khác sẽ không còn thích họ nếu họ cố gắng thiết lập hoặc duy trì ranh giới cá nhân. Thiếu ranh giới lành mạnh có thể gây ra những vấn đề khi người khác không tôn trọng không gian và thời gian của bạn. Sự thiếu tôn trọng này không chỉ làm tăng mức độ căng thẳng mà còn có thể làm cho bạn cảm thấy mình bị đánh giá thấp hơn.
11. Cố gắng làm hài lòng người khác
Làm hài lòng mọi người là một biểu hiện phổ biến khác của lòng tự trọng thấp. Để thu được sự thừa nhận từ người khác, những người không tự tin về bản thân thường dành rất nhiều thời gian và nỗ lực để đảm bảo rằng mọi người xung quanh cảm thấy thoải mái và hạnh phúc.
Nhằm làm hài lòng người khác, họ thường phải từ bỏ nhu cầu và mong muốn của riêng mình. Những người có lòng tự trọng thấp thường đồng tình với những điều họ không muốn, và cảm thấy tội lỗi khi nói không.
Tác động của lòng tự trọng thấp
Nghiên cứu đã chỉ ra rất nhiều tác động của lòng tự trọng thấp. Ví dụ, tình trạng lòng tự trọng thấp thường liên quan đến một số vấn đề về sức khỏe tâm thần, bao gồm:
- Lo âu
- Rối loạn ăn uống
- Những cảm xúc khó khăn
- Nghiện Internet
- Rối loạn hoảng sợ
- Hành vi nguy cơ
- Rối loạn lo âu xã hội
- Sử dụng chất
- Căng thẳng
Nếu bạn hoặc ai đó bạn biết đang trải qua các vấn đề về lòng tự trọng, thì việc tìm kiếm sự giúp đỡ và hỗ trợ từ các chuyên gia trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần là điều nên làm. Sức khỏe tâm thần là một phần quan trọng của cuộc sống, và không có gì sai khi tìm kiếm sự giúp đỡ để cải thiện nó.
Nguồn tham khảo: https://www.verywellmind.com/signs-of-low-self-esteem-5185978
————–
(***) Bản quyền bản dịch thuộc về Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả (nếu có) và nguồn là “Nguồn: Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
——
Hãy liên hệ với chúng tôi bất cứ khi nào bạn cần được hỗ trợ:
☎️ 0866.13.58.85 (Dịch vụ Tham vấn Trị liệu, Đánh giá Tâm Lý) / 0877.16.33.66 (Dịch vụ Hướng nghiệp, Tâm Lý cho Doanh nghiệp & Học đường)
📧 tamlymindcare@gmail.com
📲 https://mindcare.vn/
