Tự hại bao gồm các hành vi như cắt, đốt và làm vết thương khó lành. Cá nhân thực hiện hành vi tự hại để trốn tránh hoặc quản lý cảm xúc của mình, để cảm thấy đau đớn khi cảm xúc bị tê liệt hoặc tự trừng phạt bản thân. Điều trị có thể ngăn chặn hiệu quả tình trạng tự hại cũng như giải quyết bất kỳ rối loạn sức khỏe tâm thần tiềm ẩn nào.
Có nhiều quan niệm sai lầm phổ biến liên quan đến tự hại. Hiểu được các nguyên nhân và lý do cơ bản liên quan đến hành vi này có thể giúp những người xung quanh hiểu tại sao chứng rối loạn này lại quan trọng và lý do tại sao các cá nhân nên tìm đến sự hỗ trợ chuyên nghiệp ngay lập tức.
Tự hại là gì?
Việc loại bỏ những hiểu lầm về hành vi này là điều cần thiết. Tự hại, có tên gọi chính thức hành vi tự tổn thương cơ thể mà không có ý định tự sát, là hành vi cố ý gây ra đau đớn về thể chất cho bản thân mà không có ý định tự sát. Cắt, đốt, đập đầu, khiến vết thương không thể lành là những hành vi tự hại phổ biến. Các nghiên cứu hiện tại cho thấy rằng khoảng 4% dân số hoặc nhiều hơn tự gây thương tích và có tới 14% thanh thiếu niên có thể thực hiện hành vi này. Hành vi tự hại thường liên quan đến chứng rối loạn ăn uống, rối loạn nhân cách ranh giới và rối loạn lạm dụng chất kích thích.
Tại sao các cá nhân lại thực hiện hành vi tự hại?
- Để cảm nhận sự đau đớn: Nhiều người thực hiện các hành vi tự hại như một cách để trải qua nỗi đau thể xác khi họ bị tê liệt về mặt cảm xúc. Những người có tiền sử bị sang chấn hoặc bị lạm dụng sẽ thường cảm thấy tê liệt như một cách để ngăn chặn ký ức và cảm xúc bên trong. Theo thời gian, cảm giác tê liệt này có thể giống như một cái hố trống rỗng và họ sẽ mất rất lâu để cảm nhận được một số cảm xúc hoặc cảm giác. Tự làm hại bản thân cho phép các cá nhân cảm nhận lại các cảm giác.
- Để tạo ra hình phạt: Những cá nhân có hành vi tự làm hại bản thân thường cảm thấy tội lỗi hoặc không xứng đáng. Cảm nhận giá trị bản thân thấp của họ có thể xuất phát từ những trải nghiệm trong quá khứ như bị bắt nạt, bị bỏ rơi, sang chấn hoặc cô đơn, và kết quả là họ thường cảm thấy như thể họ không đủ tốt để được thuộc về nơi nào đó. Những người đang đấu tranh với chứng rối loạn ăn uống, rối loạn sử dụng chất hoặc rối loạn sức khỏe tâm thần có thể mang cảm giác tội lỗi vì những rối loạn tiềm ẩn này, đặc biệt nếu họ không được điều trị đúng cách. Hành vi tự gây thương tích là một cách thức trừng phạt để giảm bớt “cảm giác tội lỗi” cho các cá nhân.
- Để đánh lạc hướng khỏi những cảm xúc không mong muốn: Nhiều cá nhân tự làm hại bản thân trải qua cảm giác kích động dữ dội thúc giục họ cắt như một cách để né tránh những cảm xúc nội tâm. Họ có thể lo lắng, buồn bã, cô đơn, tức giận và những cảm xúc tiêu cực không mong muốn khác. Họ có thể trải qua những ký ức và hồi tưởng không mong muốn, và thay vì ngồi xem qua chúng và thực hành các kỹ năng ứng phó lành mạnh, tự làm hại bản thân có thể là một hành vi dễ để khiến mình phân tâm. Đối với những người này, tự làm hại bản thân là một cách để quên đi những cảm xúc đau đớn hoặc những ký ức đang nổi lên.
- Để điều chỉnh cảm xúc bên trong: Các hành vi tự làm hại bản thân thường là cách để các cá nhân có được lối thoát tạm thời khỏi những cảm xúc mà họ không thể đối phó hoặc không thể vượt qua. Gây đau đớn về thể xác là một cách tạm thời để trốn tránh thực tại và bộc lộ cảm xúc bên trong. Tự làm hại bản thân tiết ra một lượng endorphin tăng vọt, tạo cảm giác hưng phấn và thư giãn. Trạng thái tạm thời này nhanh chóng được thay thế bằng cảm giác tội lỗi và xấu hổ, dẫn đến những cảm xúc nội tâm thậm chí tiêu cực hơn, có thể là động lực mạnh mẽ để tiếp tục chu kỳ tự làm hại bản thân.
Các cá nhân không thực hiện các hành vi tự làm hại để được chú ý; họ cũng hiếm khi trực tiếp cố gắng tự tử, mặc dù một số người tự làm hại bản thân cũng phải vật lộn với ý nghĩ hoặc hành vi tự sát.
Tại sao bạn nên tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp với hành vi tự hại?
Tự làm hại bản thân là một cơ chế đối phó không lành mạnh để khắc phục những tác nhân tiềm ẩn gây ra cảm giác đau đớn, tội lỗi và xấu hổ. Rất có thể, các cá nhân đang phải vật lộn với các rối loạn sức khỏe tâm thần chưa được chẩn đoán mà chỉ có thể trở nên tồi tệ hơn nếu không được điều trị thích hợp. Mặc dù những người tham gia vào các hành vi tự làm hại bản thân không nhất thiết có ý định tự tử, nhưng tỷ lệ tự tử trong tương lai ở nhóm dân số này cao hơn cho đến sáu tháng sau khi thực hiện những hành vi tự hại này.
Trị liệu chuyên nghiệp có thể giúp những người này học cách quản lý cảm xúc và vượt qua cuộc chiến nội tâm bằng cách phát triển các kỹ năng đối phó lành mạnh. Mục tiêu của việc điều trị không chỉ là ngăn các cá nhân tham gia vào các hành vi tự làm hại bản thân mà còn để điều trị bất kỳ rối loạn sức khỏe tâm thần tiềm ẩn nào và ngăn chặn các nỗ lực tự sát trong tương lai. Mục tiêu không chỉ là cứu sống mà còn khôi phục ý thức về mục đích và cảm giác hạnh phúc trong mỗi cá nhân.
————–
(***) Bản quyền bài dịch thuộc về Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả (nếu có) và nguồn là “Nguồn: Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
——-
Hãy liên hệ với chúng tôi bất cứ khi nào bạn cần được hỗ trợ:
☎️ 0828.77.22.33 (Dịch vụ Tham vấn Trị liệu, Đánh giá Tâm Lý) / 0877.16.33.66 (Dịch vụ Hướng nghiệp, Tâm Lý cho Doanh nghiệp & Học đường)
📧 tamlymindcare@gmail.com
📲 https://mindcare.vn/
