“Nhìn nó lúc nào cũng cười đùa vui vẻ như thế thì làm sao mà trầm cảm được?”
“Người trầm cảm người ta phải buồn rầu, tiêu cực cơ, chứ vẫn còn cười được thì chắc không phải là trầm cảm đâu!”
Ngày nay, khi cụm từ “trầm cảm” ngày càng trở nên phổ biến ở cả ngoài đời thực lẫn các nền tảng mạng xã hội, nó thường được gắn với những nhãn dán “đau khổ”, “u sầu”, “buồn bã”, “khóc lóc”,… và hiển nhiên nó đi cùng với định kiến rằng “người cười nhiều không thể nào là người trầm cảm được”. Đó cũng là lý do tại sao những bạn trẻ mắc chứng trầm cảm cười rất khó để được phát hiện và nhận được sự hỗ trợ kịp thời.
Trầm cảm cười – thứ được gọi là nghịch lý khi 2 từ dường như trái nghĩa đi cùng với nhau. Đây là một dạng trầm cảm mà một người có vẻ hạnh phúc và thậm chí phát triển mạnh mẽ ở bên ngoài, nhưng lại đang rất đau khổ ở bên trong. Một thanh thiếu niên mắc chứng trầm cảm cười có thể đạt điểm cao, tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa và có một vòng tròn quan hệ bạn bè rộng lớn, nhưng thật chất trẻ lại đang che giấu cảm xúc thực sự của mình vào bên trong, ngay cả khi đang ở với những người thân thiết nhất.
Trầm cảm cười cũng có thể giống với giai đoạn hưng cảm của chứng rối loạn lưỡng cực, hay còn gọi là “rối loạn lưỡng cực với các đặc điểm hỗn hợp”. Với tình trạng này, các triệu chứng của trầm cảm cười biểu hiện dưới dạng hành vi hưng cảm và tăng năng lượng. Trong khi thanh thiếu niên đối phó với chứng trầm cảm thông thường thường cảm thấy cô đơn, thì chứng trầm cảm cười có thể khiến thanh thiếu niên cảm giác bị cô lập hơn nữa, vì không ai xung quanh họ thấy được những gì họ thực sự đang trải qua. Nếu không được điều trị, thanh thiếu niên mắc loại trầm cảm này có thể có khả năng tự làm hại bản thân và tử vong do tự tử cao hơn.
Nguyên nhân nào dẫn đến trầm cảm cười?:
Sợ trở thành gánh nặng cho người khác:
Thanh thiếu niên thường không muốn làm bạn bè và gia đình lo lắng hoặc gây căng thẳng cho họ. Họ không muốn bất kỳ ai cảm thấy có nghĩa vụ phải an ủi hoặc chăm sóc họ, đặc biệt là khi họ nghĩ rằng họ đã có thể tự chịu trách nhiệm cho cuộc đời của mình. Điều này có thể khiến thanh thiếu niên chôn vùi cảm xúc và chứng trầm cảm của mình.
Sợ phản ứng dữ dội từ mọi người xung quanh:
Một thực tế là ngày nay vẫn còn sự kỳ thị đối với các tình trạng sức khỏe tâm thần trong xã hội của chúng ta. Những người mắc chứng trầm cảm cười có thể sợ rằng ai đó sẽ phán xét họ nếu họ chia sẻ cảm xúc thật của mình ra ngoài.
Sợ người khác nghĩ rằng mình yếu đuối:
Điều này đặc biệt phổ biến đối với những người luôn cố gắng xây dựng hình tượng hoàn hảo, chỉn chu, mạnh mẽ trong mắt người khác. Vì vậy, việc mắc trầm cảm khiến họ lo sợ rằng mình sẽ trở nên yếu đuối- trái ngược với hình mẫu mà họ muốn xây dựng trong mắt người khác, đó là lí do họ lựa chọn cách che giấu cảm xúc của mình vào trong.
Kỳ vọng không thực tế về hạnh phúc:
Thanh thiếu niên mắc trầm cảm có thể lướt mạng xã hội và thấy vô số hình ảnh và video về hạnh phúc của những người xung quanh. Thực tế rằng mọi người chỉ thể hiện mặt tốt của mình trên mạng xã hội, nhưng điều đó có thể khiến thanh thiếu niên tin rằng họ là người duy nhất cảm thấy cô đơn và chán nản. Vậy nên họ cố gắng tỏ ra hạnh phúc và che giấu sự buồn chán của mình vào bên trong với mong muốn sẽ đáp ứng được kì vọng về hạnh phúc của mọi người xung quanh đặt ra với họ mà tự họ nghĩ ra.
Cảm giác tội lỗi:
Cảm giác tội lỗi và xấu hổ thường đi kèm với chứng trầm cảm, và một số thanh thiếu niên có thể cảm thấy như họ không có lý do gì chính đáng để mắc trầm cảm. Điều này có thể khiến họ che giấu chứng trầm cảm của mình bằng một nụ cười.
Phủ nhận sự thật:
Thanh thiếu niên cũng có thể cố gắng tự lừa mình rằng họ không bị trầm cảm. Họ nghĩ rằng nếu họ tiếp tục mỉm cười, hoạt động tốt và có vẻ vui vẻ, họ không bị trầm cảm.
Các triệu chứng của chứng trầm cảm cười cũng giống như các triệu chứng trầm cảm thông thường, chỉ là khó phát hiện hơn. Những người mắc chứng trầm cảm cười thường cố gắng che giấu các triệu chứng của mình.
Các triệu chứng của chứng trầm cảm cười cần chú ý là:
– Mệt mỏi.
– Thay đổi cân nặng và cảm giác thèm ăn.
– Rối loạn giấc ngủ.
– Khó tập trung.
– Mất hứng thú với các hoạt động.
– Sử dụng chất gây nghiện.
– Lòng tự trọng thấp.
– Sự tuyệt vọng.
– Ý nghĩ tự tử.
Vì các dấu hiệu của loại trầm cảm này rất tinh tế, nên điều quan trọng là cha mẹ phải duy trì giao tiếp và kết nối chặt chẽ với thanh thiếu niên ngay cả khi chúng có vẻ ổn. Nếu cha mẹ trò chuyện cởi mở và lắng nghe thanh thiếu niên thay vì phán xét chúng, con cái họ sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi trung thực với cảm xúc của mình. Hơn nữa, thanh thiếu niên cần được nghe rằng cha mẹ sẽ không thất vọng về chúng nếu chúng không “hoàn hảo”, và rằng việc có lòng dũng cảm để nhờ giúp đỡ là một điều đáng khuyến khích chứ không phải là một khuyết điểm.
————–
Tài liệu tham khảo:
- Treatment, B. (2024, May 30). Smiling Depression Symptoms – BNI Treatment. BNI Treatment Center for Teens & Adolescents.
- Staff, N. A. (2024, April 2). How to recognize smiling Depression in Teens. Newport Academy.
————–
(***) Bản quyền bài viếtthuộc về Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả (nếu có) và nguồn là “Nguồn: Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Tham gia group Tư vấn tâm lý cùng chuyên gia:
https://www.facebook.com/groups/908586050050211
Chương trình tham vấn tâm lý trả phí tuỳ theo điều kiện tài chính: MindCare’s Trainee Psychologist
Hãy liên hệ với chúng tôi bất cứ khi nào bạn cần được hỗ trợ:
0866.13.58.85 (Dịch vụ Tham vấn Trị liệu, Đánh giá Tâm Lý, Dịch vụ Hướng nghiệp, Tâm Lý cho Doanh nghiệp & Học đường)
Mail: tamlymindcare@gmail.com
Website: https://mindcare.vn/
