Mộng du, hay còn được gọi là chứng mộng du, là một chứng rối loạn kích thích khi ngủ không chuyển động mắt nhanh (NREM – non-rapid eye movement), nó thường xảy ra trong các giai đoạn của giấc ngủ không phải REM (rapid eye movement).
Mộng du thường liên quan đến việc một cá nhân ra khỏi giường, đi lại xung quanh và đôi khi thậm chí thực hiện các nhiệm vụ phức tạp như ăn uống. Người mộng du không nhớ những hành động đã thực hiện và có vẻ như đang tỉnh táo – ví dụ, mắt họ có thể mở – nhưng thực tế thì họ không ở trạng thái tỉnh táo như chúng ta suy nghĩ.
Các dấu hiệu và triệu chứng của mộng du được mô tả trong DSM-5 bao gồm:
Biểu cảm mơ hồ.
Ngồi dậy khi đang ngủ.
Mở mắt như có vẻ đang thức.
Đi bộ trong khi ngủ.
Các hoạt động như đi vệ sinh, mặc quần áo hoặc lái xe.
Nói lắp bắp.
Cảm thấy mất phương hướng khi thức dậy.
Không nhớ những chuyện xảy ra khi bản thân bị mộng du…
Sơ lược về mộng du:
- Mộng du phổ biến nhất ở trẻ em từ 6 đến 12 tuổi, mặc dù mọi người ở mọi lứa tuổi đều có thể gặp phải tình trạng này và đôi khi tình trạng này xảy ra trong gia đình.
- Các cơn mộng du chủ yếu xảy ra vào 1/3 đầu tiên của chu kỳ giấc ngủ buổi tối. Đôi khi chúng có thể xảy ra gần hơn vào buổi sáng, khi người đó gần thức giấc.
- Một cơn mộng du thường kéo dài từ chỉ vài giây đến khoảng 10 phút, nhưng có thể kéo dài đến 30 phút hoặc hơn.
- Mộng du thường có yếu tố di truyền mạnh mẽ. 80% những người mộng du có thể có tiền sử gia đình và nếu cả cha và mẹ đều có tiền sử mộng du thì con cái của họ có thể có 60% khả năng tự mình mộng du.
- Việc nói chuyện khi ngủ là một hiện tượng cận giấc ngủ tương tự như mộng du, mặc dù không giống như mộng du. Người ta tin rằng điều này xảy ra hàng năm ở khoảng ½ số trẻ em và 5% ở số người lớn.
- Người đang ngủ có thể nói những câu đầy đủ, những từ rời rạc hoặc hoàn toàn vô nghĩa.
- Đối với những người dễ bị mộng du, có thể họ đang gặp tình huống có nguy cơ làm tăng khả năng xảy ra các cơn mộng du, bao gồm sử dụng thuốc an thần, sốt, thiếu ngủ, gián đoạn lịch trình ngủ, kiệt sức và căng thẳng hoặc lo lắng về thể chất hoặc tinh thần.
- Các tình trạng y tế như động kinh phức tạp, một phần có thể liên quan đến mộng du và tình trạng này cũng có thể là triệu chứng của rối loạn chức năng não hữu cơ ở người cao tuổi.
- Chứng mộng du khá phổ biến, đặc biệt là ở giai đoạn đầu đời; 10-30% trẻ em đã từng có ít nhất một lần mộng du và 2-3% trẻ em thường xuyên mộng du. Tỷ lệ mộng du thường xuyên ở người lớn được ước tính vào khoảng từ 1-7%, nhưng ít hơn 1% người trưởng thành mộng du thường xuyên mỗi tháng một lần.
- Mộng du xảy ra thường xuyên hơn ở các bé gái so với các bé trai, nhưng được ghi nhận thường xuyên hơn ở nam giới trưởng thành so với nữ giới. Ăn uống khi mộng du phổ biến hơn ở phụ nữ.
- Những người không bị mộng du khi còn nhỏ có thể bắt đầu mộng du khi trưởng thành, nhưng những trường hợp này khá hiếm gặp và khi nó xảy ra, bác sĩ lâm sàng nên điều tra các nguyên nhân tiềm ẩn như ngưng thở khi ngủ, co giật về đêm hoặc tác dụng phụ của thuốc .
- Nếu bị đánh thức trong lúc mộng du, họ có thể sẽ cảm thấy mất phương hướng nhưng sẽ nhanh chóng hồi phục hoàn toàn chức năng nhận thức và hành vi phù hợp. Mặc dù các giai đoạn này có thể gây bối rối cho những người sống chung với người mộng du, nhưng nếu người đó không gây nguy hiểm cho bản thân hoặc người khác thì không có lý do gì để đánh thức họ.
- Người bị mộng du không tự làm mình bị thương khi mộng du diễn ra. Chấn thương xảy ra thường là sau khi mất thăng bằng hoặc vấp ngã, nhưng trường hợp này không phổ biến.
————–
Source: psychologytoday.
Biên dịch và biên tập: Mindcare.
————–
(***) Bản quyền bài dịch thuộc về Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả (nếu có) và nguồn là “Nguồn: Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
—
Tham gia group Tư vấn tâm lý cùng chuyên gia: https://www.facebook.com/groups/908586050050211
Chương trình tham vấn tâm lý trả phí tuỳ theo điều kiện tài chính: MindCare’s Trainee Psychologist
Hãy liên hệ với chúng tôi bất cứ khi nào bạn cần được hỗ trợ:
0866.13.58.85 (Dịch vụ Tham vấn Trị liệu, Đánh giá Tâm Lý, Dịch vụ Hướng nghiệp, Tâm Lý cho Doanh nghiệp & Học đường)
Mail: tamlymindcare@gmail.com
Website: https://mindcare.vn/
