#LumosBox08 #MindCareConnection #Confession
Bạn kể:
Mình hiện tại học lực cũng khá ổn. Sau này lên cấp 3 mình định chọn khối A hoặc B. Mình từ bé đã luôn an toàn trong vòng tay ba mẹ. Mình nghĩ rằng đối với hoàn cảnh và học lực của mình mình nên làm cô giáo là yên bình nhất. 8 năm rồi suy nghĩ của mình vẫn vậy. Nhưng mà hiện giờ mẹ mình phản đối và muốn mình học ngành y dù mình không có chút đam mê nào. Hai người ý kiến trái nhau. Mình đã thử nghiên cứu các ngành khác, và mình thấy ngành tâm lí học. Mình cảm thấy mình có hứng thú với ngành này. Nhưng mà mình có chút sợ. Mình muốn học ngành này mình phải bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân, làm trái ý kiến của gia đình. Mong mọi người cho mình ý kiến mình nên làm gì?
====
Lumos Box hồi âm:
Lumos Box chào bạn,
Từ những tâm sự bạn gửi về, dường như bạn đang có những băn khoăn trong định hướng tương lai, kèm với đó là cảm xúc lo lắng, căng thẳng khi giữa bạn và mẹ đang có những ý kiến hướng nghiệp khác nhau, thậm chí, có một chút sợ khi nghĩ tới việc bước ra khỏi vùng an toàn để học ngành học trái ý kiến gia đình. Có thể hiểu rằng bạn đang mong muốn lựa chọn được nghề nghiệp phù hợp trong tương lai, cùng với đó là giải tỏa mâu thuẫn của bạn với gia đình.
Bạn thân mến,
Việc bạn sớm có những suy nghĩ về việc chọn ngành chọn nghề cho thấy bạn có sự chủ động và thận trọng trong việc đưa ra những chọn lựa. Hướng nghiệp là cả một quá trình thấu hiểu bản thân, tìm hiểu về nghề nghiệp và các cơ hội công việc từ thị trường lao động. Mình tin rằng, sự chủ động là nền tảng tốt để hướng nghiệp. Bên cạnh đó, gia đình bạn cũng sớm quan tâm trao đổi với bạn về công việc tương lai. Quá trình trao đổi hiện tại đang diễn ra với những ý kiến khác biệt, tuy nhiên, ở một góc độ nào đó, những khác biệt này đang và có thể sẽ tiếp tục gợi mở thêm cho bạn những khám phá mới về mình, thúc đẩy bạn tìm hiểu mong muốn thực sự của mình là gì và những giá trị bạn hướng tới trong cuộc sống. Một trong số các nỗ lực của bạn chính là việc quyết định viết thư về cho Lumos Box, để tiếp theo chúng ta có cơ hội trao đổi cụ thể hơn.
🌱 Thứ nhất, trong việc hướng nghiệp, trước khi đi vào tìm hiểu một ngành nghề cụ thể nào đó, điều đầu tiên mà nhiều người lựa chọn là trang bị cho bản thân và gia đình mình kiến thức chung về các NGUYÊN TẮC và NHỮNG VIỆC CẦN LÀM khi hướng nghiệp. Theo đó, 3 khía cạnh quan trọng một cá nhân cần kết hợp cân nhắc khi chọn nghề:
(1) Sở thích/ mong muốn bản thân;
(2) Năng lực/ thế mạnh, hạn chế của bản thân, khía cạnh này bao gồm cả những nguồn lực khác liên quan tới bạn như điều kiện, sự hỗ trợ của gia đình, thầy cô,…;
(3) Những yêu cầu của nghề và cơ hội công việc của nghề nghiệp mình hướng tới.
Đây là những kiến thức hướng nghiệp phổ biến, đã được nghiên cứu và áp dụng bởi nhiều chuyên gia hướng nghiệp trên thế giới. Mình xin đính kèm 2 video giới thiệu khá tổng quan về kỹ năng hướng nghiệp cho học sinh và phụ huynh, trên cơ sở đó bạn có thể tiếp tục tự tìm hiểu các tài liệu chuyên sâu hơn từ internet, sách báo,… Đến đây bạn có thể thắc mắc, vậy làm thế nào để tôi biết mình thích làm gì, có khả năng và hạn chế gì, hay bằng cách nào tôi có thể tìm hiểu về các công việc mà tôi chưa từng trải qua.
🔎 Trước tiên, mình tin rằng ta chính là người hiểu về bản thân ta nhất. Trong video dưới đây, hoặc từ các nguồn khác bạn có thể tìm thấy các công cụ hỗ trợ khám phá bản thân như các bài trắc nghiệm, các bộ câu hỏi gợi ý khác nhau. Tuy nhiên, chính bạn mới là người có thể trả lời chính xác nhất những câu hỏi ấy. Vậy nên, hãy kiên trì và dành thời gian để làm việc với chính bản thân mình. Biết đâu, dần dần, khi liên tục đặt câu hỏi với bản thân, bạn sẽ giúp bạn ngày càng thấu hiểu được mong muốn và năng lực của bản thân.
🔎 Việc tìm hiểu các công việc, nghề nghiệp liên quan đến kỹ năng tìm kiếm, tra cứu và đánh giá thông tin của bạn. Từ trước tới nay bạn đã và đang sử dụng những kênh thông tin nào? Còn kênh thông tin trực tiếp hoặc online nào bạn biết nhưng chưa thử tiếp cận? Nếu muốn tìm thêm các kênh thông tin mới, bạn có thể hỏi ai trong số thầy cô, bạn bè, người thân, người quen,…? Bạn cũng có thể tìm thấy một số gợi ý trong video dưới đây. Hi vọng bạn sẽ kiên trì và tìm được những thông tin hỗ trợ tốt nhất cho bạn trong quá trình nhìn nhận, đánh giá một nghề nghiệp bất kỳ.
—
🖇 Video Tư vấn hướng nghiệp cho học sinh- những điều cần biết: link phần 1 & link phần 2
—
Việc định hướng nghề đúng có thể giúp chúng ta tiết kiệm được thời gian và công sức trong quá trình phát triển sự nghiệp sau này. Tuy nhiên, mình muốn nhắc lại một điều đã đề cập trên đây, rằng hướng nghiệp là cả một quá trình trong cuộc sống. Nó không chỉ diễn ra và dừng lại ở việc ta chọn được một trường đại học hay một ngành học. Định hướng vẫn có thể tiếp tục được điều chỉnh, thậm chí lựa chọn lại trong nhiều hoàn cảnh khác nhau như khi đang đi học, khi có những thay đổi trong cuộc sống, hay khi có những cơ hội công việc mới,… Liệu điều này có khiến bạn bớt áp lực hơn trong việc hướng nghiệp và giúp bạn có một tâm thế sẵn sàng cho con đường phát triển bản thân dài lâu trước mắt?
Trở lại lá thư của bạn, bạn có thể đối chiếu với 3 khía cạnh trên để tìm hiểu về các ý kiến hướng nghiệp của mình và gia đình. Đâu là lý do trước đây bạn nghĩ rằng công việc giáo viên phù hợp với bạn? Theo bạn, có điều gì đã thay đổi khiến bạn thấy mình có thể lựa chọn ngành tâm lý hoặc một ngành học khác mà không phải ngành giáo viên như dự định trước đây? Với những hiểu biết hiện tại, sau khi phân tích, bạn thấy ngành sư phạm phù hợp với mình như thế nào? Ngành tâm lý học phù hợp với mình ra sao?
🌱 Điều thứ hai xuất hiện trong lá thư của bạn và khiến bạn đang cảm thấy căng thẳng đó là ý kiến trái chiều giữa bạn và mẹ. Trường hợp của bạn không phải là câu chuyện duy nhất có sự xung đột trong quan điểm hướng nghiệp giữa cha mẹ và con cái. Tuy nhiên có nhiều lý do dẫn tới sự xung đột và bạn là người có thể tìm hiểu lý do cho trường hợp của mình.
… Theo bạn đâu là nguyên nhân dẫn tới những quan điểm hướng nghiệp khác biệt này?
… Liệu mẹ bạn đã biết về lý do trước đây bạn chọn ngành sư phạm? Làm thế nào để chia sẻ cho mẹ hiểu những lựa chọn của bạn?
… Ngược lại, điều gì khiến mẹ phản đối bạn trở thành giáo viên? Tại sao mẹ muốn bạn theo ngành Y? Mẹ đang hướng nghiệp dựa trên khía cạnh nào (trong số 3 khía cạnh trên)? Và làm thế nào để biết được những suy nghĩ đó của mẹ?
Nếu mâu thuẫn nảy sinh từ việc các bên thiếu hiểu biết về nhau thì có lẽ những cuộc trò chuyện thẳng thắn là điều cần thiết. Sau khi hiểu được mong muốn của mẹ, bạn mới có thể cân nhắc xem mong muốn đó có điều gì phù hợp và không phù hợp với bản thân? Còn về phía mẹ bạn, theo bạn thì mẹ có thể có những phản ứng như thế nào sau khi nghe chia sẻ của bạn? Phản ứng không tích cực nhất có thể có của mẹ bạn là gì? Trong trường hợp đó, liệu bạn có thể làm gì để tiếp tục trò chuyện với mẹ. Liệu có ai khác có thể cùng tham gia vào cuộc trò chuyện về hướng nghiệp giữa bạn và mẹ, là cầu nối để bạn và mẹ có thêm nhiều sự chia sẻ, lắng nghe?
Về nỗi lo phải làm trái ý kiến gia đình trong việc lựa chọn nghề nghiệp, khi bạn nói mình thấy có chút sợ khi phải bước khỏi vùng an toàn của bản thân. Mình xin chia sẻ với bạn một góc nhìn nữa, đó là vùng an toàn không phải là một thứ cố định, vùng an toàn có thể thu hẹp hoặc mở rộng hơn tùy theo trải nghiệm, chọn lựa tại các thời điểm khác nhau trong cuộc sống. Biết đâu vùng an toàn của bạn vẫn luôn có sự thay đổi liên tục hàng ngày, dù bạn không nhận ra. Mình có thể hiểu hiện tại bạn đang đi học và được gia đình chu cấp về tài chính nên gia đình đang là chỗ dựa an toàn của bạn. Việc tự quyết định công việc tương lai dường như khiến bạn cảm thấy có một sự thay đổi đáng kể trong vùng an toàn của mình. Hãy nhớ bạn luôn có thể tìm hiểu xem phía ngoài vùng an toàn hiện tại có những cơ hội và khó khăn gì? Bạn cần chuẩn bị những gì cho những cơ hội và khó khăn đó? Đâu là thời điểm thích hợp để bạn thay đổi?
Những chia sẻ này không nhằm mục đích khuyên bạn hãy bước ra, hay làm trái ý kiến của gia đình, nhưng biết đâu sẽ cho bạn thêm góc nhìn. Hơn nữa, biết đâu những điều mình cùng bạn chia sẻ về việc hướng nghiệp trong phần đầu của bức thư sẽ giúp bạn và gia đình có những suy nghĩ mới trong việc hướng nghiệp, tìm thấy những tiếng nói chung và cách để giúp nhau hiểu được cảm xúc, mong muốn của người đối diện.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe, bình tĩnh và sáng suốt!
========
Nếu bạn đang thấy mình không ổn và cần được lắng nghe, hãy chia sẻ câu chuyện của bạn với Lumos Box :https://forms.gle/UahaWZwHGzK3rJrq9
Nếu bạn là chủ nhân của bất kì bức thư nào đã được trả lời, xin vui lòng để lại phản hồi của bạn cho Lumos Box tại :https://forms.gle/QPvUz4BFNot59D8x7
Mọi thông tin chi tiết vui lòng liên hệ:
0828.77.22.33
tamlymindcare@gmail.com
