Chỉ 4 ngày sau khi có lương tháng 8, như mọi khi, sự kiện “siêu mua sắm” lớn nhất năm của Shopee lại đổ bộ “một cách hợp lý” với vô vàn ưu đãi tưởng như “chỉ có trên tivi”. Như một nhà đầu tư thiên tài, bạn kiên nhẫn chờ đợi khung giờ vàng “Flash sale” xuất hiện để đảm bảo mọi item cần mua đều ở mức giá “rẻ như cho” (đã thế còn được freeship, đương nhiên rồi), và tận hưởng cảm giác là kẻ cười sau cùng với bất kỳ deal nào. Để rồi, bạn bàng hoàng khi shipper đến và nhẫn tâm lấy đi cả tháng lương của bạn, bỏ lại bạn với đống đồ mà bạn sẽ chẳng bao giờ dùng đến. Mọi thứ diễn ra quá nhanh khi mà mới vài phút trước, bạn còn nghĩ mình là “cao thủ săn sale”, thì mấy phút sau, bạn ôm hận với những lựa chọn sai lầm của mình. Chuyện gì đã xảy ra?
Các nhà tâm lý gọi hiện tượng này là “Nghịch lý của sự lựa chọn” (tiếng Anh: Paradox of choice).
“Nghịch lý của sự lựa chọn” là một hiệu ứng tâm lý mà theo đó, một lượng lớn sự lựa chọn được cho là sẽ dẫn đến sự tê liệt bên trong. Cụ thể hơn, khi con người đối mặt với quá nhiều sự lựa chọn, thay vì hài lòng, điều này có thể khiến họ căng thẳng và gây khó khăn cho việc ra quyết định.
Một ví dụ siêu kinh điển của hiệu ứng này có thể được tìm thấy ở bất cứ quầy hàng nào tại các siêu thị. Tại đây, có vô vàn mặt hàng được trưng bày, và với mỗi mặt hàng, khách hàng lại có vô vàn sự lựa chọn. Và nhiều chưa hẳn là tốt, vì quá nhiều hàng hóa có thể lựa chọn sẽ khiến người tiêu dùng bị phân tán và không quyết định được cái nào là phù hợp nhất cho mình. Cuối cùng, để biết mình thực sự cần cái nào, họ phải thử nghiệm từng món hàng. Từng-món-hàng-một. Và nếu các sản phẩm đặt trên bàn cân còn đang được khuyến mãi, thời gian khuyến mãi lại không kéo dài lâu, khách hàng có thể sẽ “tất tay”, và hối hận ngay sau đó khi nhận ra phần lớn những gì đã mua lại không phải thứ mình thực sự cần.
Như vậy, không chỉ dừng lại ở việc chỉ ra quyết định lựa chọn sẽ bị phân tán vì số lượng sản phẩm, hiệu ứng “Nghịch lý của sự lựa chọn” còn cho thấy càng có nhiều lựa chọn, càng dễ có những quyết định sai lầm. Tương tự với các chương trình giảm giá, khuyến mại trên các trang thương mại điện tử, nơi có bạt ngàn các mặt hàng giá tốt luôn sẵn sàng được gửi đến tận tay người tiêu dùng chỉ bằng một cú nhấp chuột.
Quay trở lại với ngày 9/9, bạn có bao nhiêu đơn hàng đang chờ xử lý rồi? Có kịp đọc bài viết này để có những quyết định chi tiêu sáng suốt hơn không? Nếu không, ít nhất hãy lưu lại bài viết này để rút kinh nghiệm cho ngày “siêu mua sắm” sang năm nhé! Cùng học tâm lý, không lo “cháy ví”!
Ảnh: Lang Thang Hà Nội
———-
(***) Bản quyền bài viết thuộc về Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả (nếu có) và nguồn là “Nguồn: Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
———-
Tìm hiểu và đăng ký tham gia khóa học “Psy Class – Gặp gỡ Tâm lý học” diễn ra vào tháng 10 tại đây:
———–
#nghịch_lý_của_sự_lựa_chọn
#paradox_of_choice
#hối_hận
#sai_lầm
#tham_vấn_trị_liệu_tâm_lý
#MindCare
#PsyClass
#Khóa_học_Tâm_lý_học
