Giới tính hay tình dục luôn là chủ đề nhận được sự quan tâm của cả người lớn và trẻ em. Việc giáo dục cho trẻ về chủ đề này thường được cho là “càng sớm càng tốt” và bố mẹ, thầy cô chính là người có trách nhiệm đối với việc này. Dưới góc độ tâm lý, việc giáo dục giới tính cho trẻ em mang ý nghĩa vô cùng quan trọng. Bên cạnh việc cung cấp cho trẻ những thông tin về đặc điểm, sự thay đổi của cơ thể sinh học và các mối quan hệ xung quanh, việc giáo dục giới tính cũng ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển tâm lý, tình cảm và xã hội của trẻ.
Một số trẻ tiếp nhận phần lớn thông tin về tình dục từ bạn bè, Internet hoặc nội dung khiêu dâm. Tuy nhiên, những nguồn thông tin này thường dẫn đến việc trẻ hiểu sai hoặc diễn giải lệch lạc, cùng với việc sử dụng các thuật ngữ không phù hợp. Cha mẹ thường muốn truyền đạt quan điểm của mình về các mối quan hệ và những khái niệm về tình dục lành mạnh cho trẻ, nhưng họ có thể không biết cách lựa chọn từ ngữ phù hợp và duy trì các cuộc trò chuyện này một cách hiệu quả. Thêm vào đó, họ cũng lo ngại về việc trẻ em bị tình dục hóa sớm qua các phương tiện truyền thông. Những nút thắt này gây ra sự chậm trễ hoặc thậm chí là thiếu sót trong việc giáo dục giới tính cho trẻ và điều này sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý, tình cảm và xã hội của trẻ.
Vậy, bố mẹ có thể giáo dục giới tính tại nhà với con bằng cách nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu một số cách dưới đây!
1️⃣ Bắt đầu nói đến các bộ phận cơ thể từ khi còn nhỏ
- Khi bố mẹ tắm cho trẻ và dạy trẻ các từ “mắt, tai, tay, chân”, bố mẹ hãy tiếp tục gọi tên “dương vật” hoặc “âm đạo”. Nếu bố mẹ cảm thấy ngại ngùng khi nhắc đến những từ này, bố mẹ hãy luyện tập nói to các từ đó với chính mình nhiều lần cho đến khi chúng nghe quen thuộc.
- Việc sử dụng các thuật ngữ chính xác sẽ giúp trẻ không bị nhầm lẫn và ngại ngùng khi trao đổi về chủ đề này khi lớn lên.
- Khi trẻ lớn hơn, bố mẹ có thể nêu vấn đề này trong một bầu không khí thoải mái hơn như khi cùng nhau đi dạo, lái xe, rửa bát đĩa,…
2️⃣ Chỉ ra sự khác biệt cụ thể về giới tính
- Khoảng bốn đến năm tuổi, bé trai và bé gái bắt đầu quan tâm đến những khác biệt cụ thể về giới tính và muốn nhìn thấy bộ phận sinh dục của nhau.
- Phản ứng của bố mẹ trước những tình huống như thế sẽ ảnh hưởng đến thái độ và hành vi trong tương lai của đứa trẻ.
- Bố mẹ có thể sử dụng sách tranh để chỉ ra sự khác biệt giữa bộ phận sinh dục của bé trai và bé gái.
3️⃣ Trao đổi với trẻ về những mối quan hệ có ý nghĩa và mối quan hệ tình dục cụ thể từ sớm
- Trước khi các thay đổi hormone tác động đến nhu cầu của cơ thể và các cơ hội tiếp xúc với tình dục xuất hiện, cuộc thảo luận về các mối quan hệ có ý nghĩa và quan hệ tình dục cần diễn ra sớm.
- Bố mẹ hãy tìm hiểu những gì con mình đã biết để trẻ cảm thấy mình là một phần của cuộc thảo luận, tránh cảm giác bối rối. Hãy nhấn mạnh rằng trẻ được yêu thương và cơ thể của trẻ rất quý giá, đồng thời khẳng định rằng bố mẹ luôn sẵn sàng để thảo luận bất cứ lúc nào.
- Bố mẹ có thể bắt đầu cuộc trò chuyện bằng một câu hỏi như, “Bố/mẹ bắt đầu nhớ lại mọi chuyện khi bố/mẹ bằng tuổi con, và bố/mẹ muốn con chuẩn bị tốt hơn bố/mẹ. Lớp học của con có dạy con về … không?”
4️⃣ Bố mẹ cần làm tấm gương về sự cởi mở, tin tưởng cho trẻ
- Khi bố mẹ làm gương về mối quan hệ quan tâm và tin tưởng, cởi mở thảo luận về những thay đổi trong cơ thể con người, thảo luận về tình bạn, hẹn hò và tình dục, chú ý đến cử chỉ và dấu hiệu bị xâm hại, trẻ sẽ có khả năng tránh được tình trạng bị bóc lột, mang thai ngoài ý muốn, lây lan các bệnh lây truyền qua đường tình dục và các vấn đề về cảm xúc.
————–
Tài liệu tham khảo:
How Are Our Children Learning about Sex? The Responsibility of Parents and Schools to Teach Kids about Human Development and How to Form Caring Relationships – Papers & Essays. (n.d.). Child Research Net. https://www.childresearch.net/papers/rights/2016_02.html
————–
(***) Bản quyền bài dịch thuộc về Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả (nếu có) và nguồn là “Nguồn: Tham vấn trị liệu Tâm lý MindCare”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Tham gia group Tư vấn tâm lý cùng chuyên gia: https://www.facebook.com/groups/908586050050211
Chương trình tham vấn tâm lý trả phí tuỳ theo điều kiện tài chính: MindCare’s Trainee Psychologist
Hãy liên hệ với chúng tôi bất cứ khi nào bạn cần được hỗ trợ:
☎️ 0866.13.58.85 (Dịch vụ Tham vấn Trị liệu, Đánh giá Tâm Lý, Dịch vụ Hướng nghiệp, Tâm Lý cho Doanh nghiệp & Học đường)
📧 Mail: tamlymindcare@gmail.com
🌐 Website: https://mindcare.vn/
